สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด ซึ่งเป็นหน่วยงานที่รับผิดชอบด้านการวิจัยและการบริการ วิชาการของมหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด แต่เดิมเมื่อครั้งก่อตั้งเป็นสถาบันราชภัฏร้อยเอ็ด พ.ศ.2544 มีการดำเนินการจัดตั้ง "สำนักวิจัยและพัฒนาท้องถิ่น" โดยแบ่งส่วนงานภายในเป็น 4 ส่วน คือ ฝ่ายธุรการ ศูนย์วิจัย ศูนย์ฝึกอบรมและบริการชุมชน และศูนย์วัฒนธรรม วัตถุประสงค์การจัดตั้งก็เพื่อเป็นหน่วยงานกลางในการดำเนินการและประสานงานด้านการวิจัย บริการวิชาการ และทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม ต่อมาในปี พ.ศ.2548 มีการเปลี่ยนชื่อหน่วยงานใหม่เป็น "กองวิจัยและพัฒนา" เพื่อเตรียมการรองรับการเปลี่ยน โครงสร้างเป็นมหาวิทยาลัยราชภัฏ โดยเสนอโครงสร้างหน่วยงานของมหาวิทยาลัยใหม่ ให้กับคณะกรรมการข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา (ก.พ.อ.) และประกาศเป็นกฎกระทรวงต่อไป โดยมีส่วนงาน ภายในเป็น 4 ส่วน ได้แก่ ฝ่ายธุรการ ศูนย์วิจัย ศูนย์สารสนเทศและฝึกอบรม และศูนย์วัฒนธรรม แต่โครงสร้าง ที่เสนอไป ไม่ผ่านคณะกรรมการฯ ทำให้ไม่สามารถตั้งเป็นหน่วยงานระดับกองได้ จึงได้แบ่งส่วนงานที่อยู่ ภายในออกเป็นหน่วยงาน ระดับศูนย์ ได้แก่ ศูนย์วิจัย ศูนย์สารสนเทศและฝึกอบรม และศูนย์วัฒนธรรม ต่อมาในปี พ.ศ.2552 ได้รับการยกฐานะ ให้เป็นหน่วยงานเทียบเท่าคณะ โดยใช้ชื่อหน่วยงานว่า "สถาบันวิจัยและพัฒนา" ซึ่งประกอบไปด้วย 4 กลุ่มงาน ได้แก่ สำนักงานอำนวยการ กลุ่มงานวิจัย กลุ่มงานบริการวิชาการ และกลุ่มงานประกันคุณภาพการวิจัย โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อขยายขอบข่ายงาน ให้ครอบคลุมทั้งการวิจัยและการบริการวิชาการของมหาวิทยาลัยให้ดียิ่งขึ้น และทำหน้าที่เป็น ศูนย์กลาง การบริหารและประสานงานด้านการวิจัยพื้นฐานและการวิจัยประยุกต์ให้คำปรึกษาจัดหาและบริการข้อมูลด้าน การวิจัย และพัฒนาปัจจุบันสถาบันวิจัยและพัฒนาได้ดำเนินการพัฒนาปรับปรุง การปฏิบัติงาน ให้สอดคล้องกับ ความต้องการ และสภาพแวดล้อมของมหาวิทยาลัยและสังคมส่วนรวมมากยิ่งขึ้น รวมถึงการให้บริการ วิชาการแก่สังคม และชุมชนให้ครอบคลุม ในทุกๆ ด้าน และเน้นการประยุกต์องค์ความรู้จากงานวิจัยไปสู่ การใช้ประโยชน์ในการพัฒนา ท้องถิ่น และสังคมให้มากขึ้น และสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ ของมหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด ที่เน้นการเป็นมหาวิทยาลัย ที่มุ่งตอบสนองชุมชนท้องถิ่นและสังคมเป็นหลัก พ.ศ.2556 สถาบันวิจัยและพัฒนาได้ปรับเปลี่ยนวิสัยทัศน์ พันธกิจ และ ยุทธศาสตร์ ให้สอดคล้องกับวิสัยทัศน์ของสภามหาวิทยาลัยและคณะผู้บริหาร คณาจารย์ บุคลากรของมหาวิทยาลัยใหม่ โดยแบ่งกลุ่มงาน 5 กลุ่มงานได้แก่ กลุ่มงานอำนวยการ กลุ่มงานวิจัย กลุ่มงานมาตรฐานงานวิจัยและ ประกันคุณภาพ กลุ่มงานบริการวิจัยและถ่ายทอดเทคโนโลยี กลุ่มงานสิทธิประโยชน์และจริยธรรมจรรยาบรรณ และศูนย์เรียนรู้ 6 ศูนย์ ได้แก่ ศูนย์เรียนรู้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ศูนย์เรียนรู้พัฒนานวัตกรรมหุ่นยนต์ ศูนย์เรียนรู้พลังงานทดแทน ศูนย์เรียนรู้ข้าวหอมมะลิ ศูนย์เรียนรู้ สิ่งแวดล้อมศึกษาและศูนย์ UBI สถาบันวิจัยและพัฒนา ได้จัดทำแผนพัฒนาบุคลากร สำหรับรอบปีงบประมาณ 2557 – 2560 เพื่อใช้เป็นแนวทาง ในการบริหารจัดการสถาบันวิจัยและพัฒนาต่อไป